Life Elia

De equipe van het LIFE Elia-RTE project heeft midden oktober van een trip naar Frankrijk gebruik gemaakt om het natuurreservaat "l'Ile du Rohschollen" in Straatsburg te bezoeken (http://www.rn-rohrschollen.strasbourg.eu/).  

De equipe van het LIFE Elia-RTE project heeft midden oktober van een trip naar Frankrijk gebruik gemaakt om het natuurreservaat "l'Ile du Rohschollen" in Straatsburg te bezoeken (http://www.rn-rohrschollen.strasbourg.eu/). Het reservaat van bijna 300 ha groot bestaat uit bossen en alluviale weiden en wordt door verschillende parallelle hoogspanningsleidingen doorkruist. Dit reservaat wordt beheerd door de Stad Straatsburg die, onder en nabij de hoogspanningsleidingen, en in overleg met RTE, geleidelijk aan een gevarieerd beheer heeft ontwikkeld.

Tot ongeveer 15 jaar geleden werd deze brede gang (bijna 100 m breed), zoals zoveel andere, elke 2 à 3 jaar tot de grond gekapt. Dit is een radicale werkwijze waarbij alle vegetatie vermalen wordt, soms tot een zekere diepte, met natuurlijk zeer nadelige gevolgen voor de biodiversiteit, vooral als dit regelmatig wordt herhaald.

De beheerders van het reservaat en RTE hebben de uitdaging aangegaan om, vertrekkend van een desolate situatie ten gevolge van het totale kappen, te komen tot een voor de biodiversiteit gunstigere toestand, door de ingrepen op de vegetatie te beperken en toch de bedrijfszekerheid van het elektriciteitstransport te verzekeren. Sindsdien wordt onder de lijnen jaarlijks pas laat op het seizoen gemaaid.  Om het aanrijken van de bodem tegen te gaan, en daardoor de ontwikkeling van een banale nitrofiele flora, wordt het maaisel afgevoerd naar een nabijgelegen composteringsbedrijf.

Aan de beide zijden van de buitenste lijnen en tussen de gemaaide stroken, heeft de houtachtige vegetatie zich in de beginperiode vrij kunnen ontwikkelen. In de loop der jaren werden de struiken van 2^de en 3^e hoogte bewust bevoordeeld ten nadele van de bomen van 1^e hoogte die een gevaar voor de lijnen konden vormen bij eventueel omvallen of enig ander contact.

Terwijl het in het begin nog aarzelend was, is het markeren van de grote om te hakken bomen nu een jaarlijkse routine geworden voor een ploeg van boswachters van de Stad Straatsburg die zichzelf opgeleid heeft in het onderhoud van getrapte boszomen. Op dezelfde wijze worden in de interne zomen scheuten die potentieel een risico voor de bedrijfszekerheid van de lijnen zouden kunnen vormen, jaarlijks opgespoord en gerooid.

Het onderhoud van deze boszomen is dus batig voor de Stad Straatsburg die langs de ene zijde zo aan de ontwikkeling van de Groene Structuur bijdraagt en de biodiversiteit bevordert, en langs de andere zijde financiële inkomsten vormt dankzij de periodieke exploitatie van hout in de buitenste boszoom van de veiligheidscorridor.

Daar waar de geleiders van de lijnen het hoogst hangen, ter hoogte van de voeten van de hoogspanningsmasten, groeien de struiken vrij, waardoor een landschappelijke harmonie ontstaat en de rechtlijnigheid van de corridors wordt gebroken. De mastvoeten zijn dus deels verborgen maar blijven volkomen toegankelijk voor de technische equipes van RTE. Deze werkwijze geeft aan de open graslanden de typische vorm van een rugbybal. De niet-lineaire vorm van de zomen verhoogt merkbaar hun landschappelijke waarde.

De beheerders werden in de graslanden snel geconfronteerd met een sterke kolonisatie met Solidago, een invasieve grassoort uit Amerika. Deze plant heeft de onaangename eigenschap om massieven van grote omvang te vormen die door hun dichte bedekking de ontwikkeling van streekeigen soorten sterk beperkt.  Na verschillende vruchteloze pogingen zijn de beheerders er nochtans in geslaagd hem op verschillende plaatsen uit te roeien door gedurende 4 jaar een eerste maaibeurt te voorzien aan het begin van de zomer (voor de bloeiperiode) en een tweede maaibeurt als de plant scheuten heeft gevormd. Het maaisel werden telkens afgevoerd. Deze dubbele jaarlijkse maaibeurten hebben uiteindelijk de planten uitgeput door het op raken van de reserves gevormd in het wortelgestel.

Na 15 jaar van beheer, is het reservaat nu samengesteld uit een afwisseling van gemaaide graslanden en zones met struiken die geen bedreiging meer vormen voor de hoogspanningsleidingen. Een dergelijk mozaïek van habitats is bevorderlijk voor talrijke soorten, meerbepaald vlinders en ook vogels, waaronder bij voorbeeld de Grauwe Klauwier die er een aan zijn vereisten voldoend biotoop heeft gevonden.

Volgens de beheerders zijn deze zomen vandaag stabiel geworden : de tijd nodig om risicovolle bomen aan te wijzen en te kappen is veel minder geworden dan in het begin.  In deze zone beperkt het werk van RTE om de lijnen bedrijfszeker te houden zich nu tot het met een helikopter overvliegen en, in geval van twijfel, een plaatsbezoek. Het eventueel kappen dat daaruit voortvloeit, wordt, in overleg met de boswachter, toevertrouwd aan de Stad Straatsburg, die het reservaat beheert.

De getrapte boszomen van « l'Ile du Rohschollen » vormen een bijkomend bewijs dat het mogelijk is om een menselijke activiteit, die bij uitstek industrieel is, te combineren met het dynamiseren van de biodiversiteit.